Ngay từ khi trẻ còn ở độ tuổi mẫu giáo, cha mẹ nên đầu tư thời gian để định hướng và giúp trẻ phát triển tốt các kỹ năng mềm cần thiết. Với phương pháp Reggio Emilia, thông qua các hoạt động học mà chơi, trẻ sẽ được trang bị những kỹ năng cần thiết để phát triển nhận thức đầu đời về trí tuệ, cảm xúc và giao tiếp xã hội.
1. Kỹ năng tư duy, giải quyết vấn đề
Mỗi một lớp học Reggio Emilia là một thế giới đầy màu sắc. Trẻ được học thông qua việc thực hành các dự án khác nhau, từ đó giúp phát triển tư duy nhận thức dựa trên việc kích thích sự tò mò, ham tìm tòi và óc quan sát của trẻ. Các lớp học theo phương pháp Reggio Emilia đều có một studio riêng hay còn gọi là một xưởng chế tạo với các vật liệu như: đất sét, màu vẽ, dụng cụ viết… Trẻ sẽ sử dụng những công cụ ấy để thể hiện ý tưởng của chúng trong quá trình học tập thực tế. Trẻ sẽ có cơ hội cảm nhận, phân tích và hiểu rõ hơn về tính chất, hình dáng, kích thước của các vật liệu, từ đó phát triển khả năng tưởng tượng, tư duy logic. Đặc biệt, tại các lớp học Reggio Emilia, các cô giáo chỉ là người gợi mở cho trẻ mà không đưa ra câu trả lời; khi trẻ gặp một phải một rắc rối, trẻ sẽ tự tin tìm hiểu những gì mình đang gặp phải theo cách riêng để tìm được phương án giải quyết vấn đề tối ưu nhất.
2. Kỹ năng sáng tạo
Không sách bút, không bàn ghế ngay ngắn, các lớp học Reggio Emilia đầy ắp các vật liệu mở, những mảnh rời rạc từ tự nhiên, như viên sỏi, chiếc lá, cành cây, lõi giấy… Với sự định hướng của giáo viên và khả năng sáng tạo không giới hạn của trẻ, những mảnh rời đó không còn là vật thể vô tri vô giác và trở thành những “sản phẩm nghệ thuật” sinh động và đầy tính sáng tạo. Thông qua những dự án, trẻ được gián tiếp phát triển những nhận thức rõ ràng nhất về màu sắc, cảm thụ các chất liệu, số đếm, logic, hiểu biết xã hội… tức là những kiến thức trên sách vở nhưng bằng một cách hấp dẫn và lý thú hơn.
Chính nhờ sự tò mò và trí tưởng tượng trong quá trình học hỏi, những năng lực ẩn sâu bên trong của đứa trẻ sẽ dần được giải phóng. Phương pháp này hỗ trợ cho việc học của trẻ có chiều sâu hơn về nhận thức thế giới xung quanh.
3. Kỹ năng làm việc nhóm
Để giúp trẻ có cơ hội rèn luyện kỹ năng làm việc nhóm thì chỉ có một cách duy nhất là cho các con tiếp xúc nhiều với môi trường tập thể. Tại đó, bản thân trẻ sẽ tự mình học được cách tương tác với các bạn dựa trên việc thể hiện quan điểm cá nhân và phối hợp làm việc.
Phương pháp Reggio Emilia chú trọng đến việc phát triển các dự án, theo đó trẻ thường xuyên phải làm việc theo các nhóm nhỏ trong khi những thành viên còn lại của lớp học tham gia những hoạt động khác. Việc thực hiện các dự án giúp trẻ tăng cường khả năng hợp tác và làm việc nhóm – một kỹ năng vô cùng quan trọng giúp bé nhanh chóng hoà nhập trong môi trường quốc tế. Sau các hoạt động, kỹ năng giải quyết vấn đề, tư duy sáng tạo và kỹ năng làm việc nhóm của trẻ sẽ được cải thiện hơn rất nhiều.
4. Kỹ năng giao tiếp và ứng xử
Giao tiếp vốn có vai trò quan trọng trong việc phát triển tâm sinh lý cho trẻ em. Mỗi một đứa trẻ vốn có rất nhiều cung bậc cảm xúc khác nhau. Có thể trạng thái cảm xúc của trẻ bộc lộ trực tiếp qua hành vi hoặc chính lời nói nhưng cũng có những xúc cảm bị trẻ giấu kín mà người lớn không thể thấu hiểu.
Phương pháp Reggio Emilia cho phép trẻ có thể dùng những bức tranh, bức điêu khắc, bài hát, những chuyển động trong vở kịch hoặc trò chơi phân vai bên cạnh hoạt động nói, viết đơn thuần để truyền tải cảm xúc, suy nghĩ của mình đối với bạn bè, giáo viên và cha mẹ mình. Ngoài ra, thông qua làm việc nhóm với các dự án khác nhau, trẻ cũng có thể phát triển kỹ năng giao tiếp ứng xử một cách tự nhiên.
5. Kỹ năng thích nghi với sự thay đổi của môi trường
Reggio Emilia luôn khuyến khích trẻ phát triển tính sáng tạo trong một môi trường mở với sự giao tiếp và giải quyết các vấn đề phát sinh. Khi trẻ được đặt vào môi trường đó, mọi kỹ năng sẽ được bộc lộ cũng như có thể tư duy, giải quyết tình huống một cách khoa học. Reggio Emilia cho phép trẻ được tự sáng tạo và có thể thất bại và chính sự vấp ngã đó lại là cơ hội thuận lợi để chỉ dạy cho trẻ những bài học về thành công. Đây chính là cách giúp trẻ thích nghi với môi trường một cách nhanh chóng mà không có cảm giác sợ hãi hay bị động.
Có thể nói, với Reggio Emilia, thông qua hoạt động chơi, trẻ sẽ được phát triển toàn diện các kỹ năng theo yêu cầu của cuộc sống của chính bản thân chúng. Khi trẻ có kỹ năng ngôn ngữ và tư duy phản biện, sáng tạo cùng kỹ năng giao tiếp tốt, trẻ có thể chủ động biến chúng thành thói quen tư duy hàng ngày và ứng dụng trong cuộc sống linh hoạt.
Hiện nay, trường Hoà Bình – La Trobe – Hà Nội là một trong số ít những đơn vị giáo dục tại Hà Nội áp dụng phương pháp Reggio Emilia tiên tiến vào giảng dạy. Với một tư duy mở, phát huy tối đa tính sáng tạo, các kỹ năng đầu đời của trẻ cũng được phát triển và là hành trang quan trọng cho các cấp học sau này.